MS Hastalığı – Multiple Skleroz Nedir?
Merkezi sinir sisteminin kronik bir hastalığı olan MS Hastalığı – Multiple Skleroz dünya çapında 2,5 milyondan fazla insanı etkilediği tahmin edilmektedir. MS Hastalığı – Multiple Skleroz, çok çeşitli semptomlara neden olması ve her hasta için farklı klinik bulgular ve ilerleyiş göstermesi nedeniyle öngörülemez bir durumdur.
Sağlıklı sinir lifleri, miyelinden oluşan bir koruyucu kılıf ile kaplıdır. Bu sayede hücreler arası uyarılar kolaylıkla birbirleri arasında iletilir. MS Hastalığı – Multiple Skleroz hastalığında ise bağışıklık sisteminin hücreleri beyin ve omuriliğinizdeki sinir liflerine yanlışlıkla saldırarak miyelin kılıfına zarar verir ve normal sinir hücresi yapısı bozulur.
MS Hastalığı – Multiple Skleroz her bir hastayı farklı etkilediği için öngörülemeyen bir hastalık olarak kabul edilir. Bazıları sadece hafif semptomlara sahipken, diğerleri konuşma yeteneğini yada denge yürüyüş gibi yeteneklerini kaybedebilir.
Multipl Skleroz (MS), merkezi sinir sisteminin bir hastalığıdır. Merkezi sinir sistemi; beyin, omurilik ve görme sinirlerinden oluşmaktadır. MS’te bu sistemlerin etkilenmesi sonucu duyusal, görme, yürüme, konuşma ve denge gibi merkezi sinir sistemi işlevlerinde bazı bozulmalar olabilmektedir.
MS için bir hastalıktan ziyade, bir hastalık grubundan söz etmek daha doğrudur. MS; kendi içinde çok farklı özellikleri paylaşan, farklı seyirler göstermektedir. Bağışıklık sisteminin görevini yanlış yapması sonucu merkezi sinir sistemini oluşturan hücrelerde bozulmalar olur. Tıpkı elektrik kablosunun etrafındaki koruyucu kılıf gibi merkezi sinir sistemindeki sinir liflerini çevreleyen ve koruyan yağlı bir doku vardır ve miyelin olarak adlandırılır. MS’teki asıl etkilenen kısım miyelin olmakla birlikte sinir hücresinin temel kısmı olan ve akson olarak adlandırılan kısımda da bozulmalar ortaya çıkar. Miyelinde kayıp olması etkilediği yerlerde skarlaşmaya neden olur. Bu skara skleroz denir. MS’te birçok yerde bu skarlaşmalar olur, bu durum da “çoklu” anlamına gelen “multipl” kelimesi ile tanımlanır. Bu nedenle hastalığa “multipl skleroz”, kısa adı ile MS (emes olarak okunur) denmektedir.
| MS bağışıklık sistemindeki şaşırma sonucu beyin, görme siniri ve omuriliğin etkilendiği bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. |
Neden bazı kişilerin MS’e yakalanırken diğerlerinin yakalanmadığını tam olarak bilmiyoruz. Dahası, MS’in neden kişiden kişiye farklı seyir gösterdiğini, bir hastada uzun yıllar hiç özür yapmazken başka bir hastada tekerlekli sandalye gerektiren özürlülüğe yol açtığını da net olarak bilmiyoruz. Bununla birlikte genetik bir yatkınlık olabileceğini ve yaşanan çevredeki olası bazı faktörlerin bu hastalığın gelişiminde rol oynayabileceğini biliyoruz. MS hastalarının yaklaşık onda birinde ailede başka birinde MS olduğunu görüyoruz. Genetik yatkınlık görülen ailelerde en çok kuzenler arasında görülmekle birlikte, kız ve erkek kardeşler, anne-çocuk ve daha nadir olarak baba-çocuk şeklinde görülebilmektedir.
Herhangi bir nedenle vücudumuzu zararlı mikroplara ve maddelere karşı koruduğunu bildiğimiz bağışıklık sistemi hücrelerinin, beyin ve omurilikteki hücreleri sanki yabancı bir oluşum gibi algılayıp saldırıya geçmesine bağlı olarak bu hastalık ortaya çıkmaktadır. Basit haliyle bu şekilde ifade ettiğimiz mekanizmanın hastalarda nasıl geliştiğiyle ilgili halen oldukça fazla bilinmeyenler vardır. MS’in genetik yatkınlık olan kişilerde, çevresel faktörlerin de işin içine girmesiyle, bağışıklık sisteminde oluşan sorun sonucu ortaya çıktığını söylemek mümkündür. Bununla birlikte sadece genetik veya sadece bir çevresel faktörü suçlamak mümkün değildir.
